فوبياي دندانپزشكي و راه‌ هاي مقابله با آن

اختلال ترس يا فوبيا چيست؟

فوبيا در واقع همان ترس غير عقلاني شديد از يك موقعيت خاص است و فرد با علم بر اين كه مي داند ترس او از آن موقعيت درست نيست و اغراق شده است اما نمي تواند احساس ترس خود را در مقابل آن موضوع يا موقعيت كنترل كند و به شدت مضطرب و وحشت زده مي شود به گونه اي كه سعي مي كند ديگر در آن موقعيت قرار نگيرد.

اگر شما از آن دسته افرادي هستيد كه از رفتن به دندانپزشكي هراس دارند، بهتر است بدانيد به خاطر اين ترس آسيب هاي جبران ناپذيري به دندان هايتان وارد مي كنيد كه در نهايت منجر به از دست دادن دندان هايتان مي گردد. فوبياي دندانپزشكي به دلايل مختلفي در افراد به وجود مي آيد، ما تعدادي از مهمترين دلايل را براي شما خواهيم گفت.

1- تجربه هاي منفي از دندانپزشكي در كودكي

اگر از افرادي كه دچار بيماري فوبياي دندانپزشكي هستند دليل ترسشان را بپرسيد تجربه تلخ در دوران كودكي را مطرح خواهند كرد. اگر شما تا كنون براي كودك خود دندانپزشك خوبي را انتخاب نكرده ايد مطمئن باشيد فرزندان شما در بزرگسالي دچار ترس از دندانپزشكي خواهند شد و بخشي از دندان هاي خود را حتي در سنين جواني از دست خواهند داد. با ساختن خاطره اي خوب از دندانپزشكي براي كودكان سلامت دندان هاي آنها را در بزرگسالي تضمين كنيد.

2- داستان هاي تلخ اطرافيان

داستانهاي تلخ اطرافيان در دندانپزشكي در ناخودآگاه شما اثر گذاشته و هنگامي كه به دندانپزشكي مراجعه مي كنيد باعث مي شود حتي بدون اينكه به خاطر داشته باشيد علت ترس شما چيست ترس بر شما غلبه پيدا كند. پس تجربه تلخ ديگران را براي خودشان بگذاريد و از شنيدن توهمات ديگران از دندانپزشكي دوري كنيد.

3- ترس از صداي ابزار دندانپزشكي

در گذشته ابزارهاي دندانپزشكي صداهاي ناهنجاري توليد مي كردند كه باعث ايجاد احساس ناخوشايندي در افراد ميشد. اين را بايد بدانيد كه با تكنولوژي هاي جديد اين صداها تقليل پيدا كرده است؛ اما هستند افرادي كه صداي ابزارهاي گذشته در ناخودآگاه آن ها باقي مانده و در برابر شنيدن كوچك ترين صدا به شدت واكنش نشان مي دهند. براي مقابله با اين ترس ما راهكارهاي ويژه اي براي غلبه بر ترس شما داريم.

راه هاي مقابله با فوبياي دندانپزشكي

فوبياي دندانپزشكي يا همان ترس بيمارگونه از دندانپزشكي يكي از بزرگترين علل بيماري هاي دهان و دندان است. فردي كه به اين گونه ترس بيمارگونه مبتلاست از رفتن به دندانپزشكي سر باز مي زند. ريشه اين ترس بيمار گونه اغلب تجربيات تلخ افراد از دندانپزشكي در كودكي است. اگر شما از اين دسته افراد هستيد ما راهكارهاي غلبه بر ترس را به شما پيشنهاد مي دهيم.

1- دارو هاي مسكن و بي حسي موضعي داروهاي بي حسي موضعي كه در محلي نزديك به دنداني كه بر روي آن كار مي شود تزريق مي شود در طي چند دقيقه عمل كرده و آن موضع را براي چند ساعت كاملا بي حس مي كند تا شما به هيچ عنوان كوچك ترين دردي را حس نكنيد. ليدوكائين مرسوم ترين داروي بي حسي است كه امروزه از آن استفاده مي شود. در ضمن داروهاي مسكني كه توسط دندانپزشك بعد از اتمام كار درماني تجويز مي گردد تا حد بسيار زيادي درد شما را تسكين خواهد داد تا شما كمترين درد را تحمل كنيد.

2- داروهاي ضد اضطراب

اگر به هنگام رفتن به دندانپزشكي ترس بر شما غلبه مي كند و دچار اضطراب مي شويد مي توانيد دندانپزشك خود را در جريان قرار داده تا داروهاي ضد اضطراب براي شما تجويز كند. اين نكته را فراموش نكنيد كه اگر مي خواهيد از اين دسته داروها استفاده كنيد حتما بايد مواردي را رعايت كنيد: 1. نداشتن حساسيت به اين دسته از داروها 2. يك ساعت قبل از شروع درمان در مطب باشيد تا داروها بر روي شما اثر كند. 3.به علت احساس خواب آلودگي بعد از مصرف دارو از رانندگي اجتناب كنيد.4. داشتن يك نفر همراه

3- تكنيك تخيل هدايت شده( Guided Imagery)

1. در اين تكنيك شما مكان هايي كه در آن لحظات خوشايند و آرامش بخش زندگي خود را در آن تجربه كرده ايد را به ياد مي آوريد و خود را در آن مكان و لحظه تجسم مي كنيد و سعي مي كنيد تمركز خود را بر روي تمام جزئيات حسي كه تجربه كرده ايد برده، تجربيات حسي، بوي خوش و طراوت هواي جنگل، سرسبزي و زيبايي يك دشت بزرگ، لحظات رويايي اي كه در كنار دريا بر روي شن هاي ساحل راه رفته ايد، صداي امواج دريا و يا هر چيز خوشايند ديگر؛ خود را در آن لحظات تجسم كنيد و نفس هاي عميق و آسته بكشيد. نگران ورود افكار مزاحم در اين فرايند نباشيد. تمركز خود را بر روي اين تكنيك برگردانيد، شما مي توانيد اين تكنيك را چندين بار قبل از رفتن به مطب دندانپزشك تمرين كنيد تا زماني كه بر روي صندلي دندانپزشكي نشستيد به راحتي براي شما قابل تصور باشد و آرامش خود را به دست آوريد. 2. از ديگر تكنيك هاي آرام سازي اين است كه ابتدا به صورت راحت بر روي يونيت دندان پزشكي بنشينيد بعد چشمان خود را ببنديد و بدن خود را رها كنيد، آرام و آهسته و عميق تنفس كرده و بعد با تكرار كلمه هايي مانند «من آرام هستم»، « من حس خوبي دارم»، « آرامش» سعي كنيد ذهن خودتان را آرام نگه داريد و از ورود افكار منفي به ذهن خود جلوگيري كنيد و فقط بر روي كلمه ي آرام بخشي كه خودتان انتخاب كرده ايد تمركز كنيد. 3. تكنيك تنفس عميق.  در اين روش شما دست خود را بر روي شكم و در زير ناف قرار داده و بعد نفس عميقي بكشيد به صورتي كه بالا رفتن شكم خود را حس كنيد، سه شماره بشماريد و بعد نفس خود را خارج كنيد. اين عمل را چند دقيقه انجام دهيد تا احساس آرامش كنيد. بهترين زمان براي انجام اين كار وقتي است كه دندانپزشك شما بي حسي موضعي را تزريق كرده  و منتظر اثر بخشي آن براي شروع كار بر روي دندان شما است.

4- بيهوشي عمومي آخرين راهكار غلبه بر فوبياي دندانپزشكي

اين نوع درمان آخرين راهكار توصيه شده براي افرادي است كه فوبيا و ترس بيمارگونه شديد به دندانپزشكي داشته و نمي توانند خود را كنترل كنند و اين امكان وجود دارد كه در حين كار پزشك بر روي دندان شان به خود آسيب بزنند. البته اين نوع درمان بيشتر براي افرادي توصيه مي شود كه چندين دندان براي درمان داشته و بايد بر روي آن ها كار شود.  اين روش اين امكان را به دندانپزشك شما خواهد داد تا بتوانيد در يك مرحله تمامي دندان هاي نيازمند به درمان را ترميم كند. دندانپزشك شما اين نوع بيهوشي را زير نظر متخصص بيهوشي در مركز خاصي كه مخصوص اين نوع درمان هاي دندانپزشكي است انجام مي دهد. روال كار اين است كه بعد معاينه و تشخيص مشكلات دهان و دندان شما توسط دندانپزشك به اتاق عمل مي رويد و زير نظر متخصص بيهوشي بيهوش شده، سپس دندانپزشك كار بر روي دندان شما را آغاز مي كند و بعد از اتمام كار او, توسط متخصص بيهوشي به هوش آورده مي شويد. اين نكته را فراموش نكنيد كه تنها پزشكان خاصي توانايي انجام دندانپزشكي تحت بيهوشي را دارند.

منبع: فوبياي دندانپزشكي و راه‌ هاي مقابله با آن