دهانشويه

رعايت بهداشت دهان و دندان براي حفظ سلامتي هر فرد بسيار اهميت دارد. امروزه علاوه بر مسواك زدن و نخ دندان كشيدن، دندانپزشكان توصيه مي‌كنند كه براي حفظ سلامتي دهان و دندان از دهانشويه‌ ها استفاده كنيم. دهانشويه‌ ها به دو دسته درماني و غيردرماني تقسيم مي‌شوند و اغلب آنها بدون نسخه پزشك به فروش مي‌رسند اما بهتر است براي استفاده از دهانشويه مناسب ابتدا با دندانپزشك خود مشورت كنيد.‌

توجه كنيد كه هيچگاه استفاده از دهانشويه (mouthwash) جايگزيني براي مسواك زدن نيست ونكته‌اي كه در استفاده از اين محصول بهداشتي حتما بايد به ياد داشته باشيد اين است كه هرگز نبايد دهانشويه نامناسب انتخاب كنيد و حتما بايد نحوه استفاده از دهان شويه را بلد باشيد چرا كه در غير اين صورت جواب بالعكس مي گيريد مثلا دندان‌هاي شما زرد مي‌شود و يا حتي ممكن است به سرطان دهان مبتلا شويد. براي اينكه در استفاده از دهان شويه مشكلاتي براي شما ايجاد نشود لازم است تا با انواع دهانشويه و طرز صحيح استفاده از آنها آشنا شويد.

طرز صحيح استفاده از دهان شويه چگونه است؟

نحوه صحيح استفاده از اين محلول بهداشتي به اين صورت است كه ابتدا بايد بر طبق بروشور همراه دهان شويه، مقدار معيني از اين محلول را برداريد و به مدت 30 تا 60 ثانيه در دهان خود غرغره كنيد و در تمام نقاط دهان بچرخانيد. پس از اينكه اين محلول را كاملاً در كل دهان چرخانيديد مي‌توانيد آن را دور بريزيد و سپس براي غرغره كردن مجدد مقداري تازه از محلول را وارد دهان كنيد. مجدداً اين محلول را به مدت 30 تا 60 ثانيه در دهان غرغره كنيد. شايد بسياري از افراد مرحله غرغره كردن را جدي نمي‌گيرند و به دليل اينكه وقت‌گير است، از آن صرف نظر مي‌كنند ولي لازم است بدانيد كه اين مرحله بسيار مهم است چرا كه تعداد زيادي از باكتري‌هايي كه باعث بدبو كردن دهان مي‌شوند دقيقاً در قسمت پشت دهان و گلو وجود دارند. از ديگر سوالاتي كه مراجعين ما در مورد استفاده از دهانشويه‌ها مي‌پرسند اينست كه آيا لازم است پس از استفاده از دهان شويه، دهان را بشوييم؟ در واقع پاسخ اين سوال به دو حالت وجود دارد؛ در حالت اول افراد علاقه دارند پس از شستن دهان با دهان شويه آن را با آب بشويند و در حالت دوم افراد علاقه دارند باقي مانده اين محلول در دهانشان بماند تا بيشتر دهان‌شان را شستشو دهد و سپس آن را با آب آبكشي كنند. درصورتي كه تمايل داريد باقي مانده دهان‌شويه در دهانتان باقي بماند بايد توجه داشته باشيد كه حداقل به مدت 10 دقيقه نه چيز بخوريد و نه بياشاميد. اما اگر از يك دهان شويه بسيار قوي استفاده مي‌كنيد كه حاوي مقدار زيادي الكل يا هيدروژن پراكسيد است بهتر است كه بعد از خارج كردن دهانشويه از دهان، حتما با آب دهان خود را بشوييد و باقي مانده آن را در دهان باقي نگذاريد. لذا براي اين مورد بايد با انواع دهان شويه‌‌ها ﺁشنا شويد.

آشنايي با انواع دهانشويه هاي موجود

دهان‌شويه‌ها به دو دسته درماني و غير درماني تقسيم مي‌شوند و نوع درماني آن همانطور كه از نامش مشخص است براي درمان برخي بيماري‌2ها همانند بيماري‌هاي لثه و بدبويي دهان بكار مي‌روند. اين نوع دهان شويه‌ها حتما بايد با تجويز دندانپزشك استفاده شوند. اما نوع غير درماني اين محلول فقط به منظور رعايت بهداشت استفاده مي‌شود و جنبه درماني ندارد.

انواع دهانشويه هاي موجود

دهانشويه‌هاي فلورايدي و موارد استفاده از آنها

اين نوع دهان‌شويه‌ها بيشترين استفاده را در بين انواع ديگر دهان‌شويه‌ها دارند. دهان‌شويه حاوي فلورايد به حفاظت دندان در مقابل پوسيدگي كمك مي‌كند و ايمني دندان را افزايش مي‌دهد و آن را تقويت مي‌كند. بسياري از خمير دندان‌ها حاوي فلورايد هستند همچنين در آب شهري نيز مقداري فلورايد وجود دارد. با اين حال آن دسته از افرادي كه در طول روز كمتر مسواك مي‌زنند، مي‌‎توانند از دهانشويه حاوي فلورايد استفاده نمايند. توجه كنيد مصرف بي‌رويه دهانشويه و مواد داراي فلورايد مي‌تواند باعث آسيب رسيدن به دندان‌ها و ايجاد لكه روي دندان‌ها شود.

دهانشويه‌هاي ضدعفوني كننده و آنتي باكتريال

اين نوع دهانشويه‌ها بيشتر موارد درماني دارند. و بعد از جراحي يا درمان‌هاي دهان و دندان استفاده مي‌شوند. دهانشويه‌هاي آنتي باكتريال حاوي كلرهگزيدين گلوكونات هستند و رشد باكتري و ميكروب‌ها در دهان را متوقف مي‌كنند. افرادي كه تحت جراحي لثه قرار گرفته‌اند يا در معرض ابتلا به بيماري‌هاي پريودنتال هستند و همچنين آن دسته از افرادي كه نفس بد بو دارند مي‌توانند از دهانشويه‌هاي ضدعفوني كننده استفاده نمايند. اين دهانشويه‌ها حاوي مقداري الكل هستند و باعث خشكي و تغيير رنگ دندان‌ها مي‌شوند. مصرف اين نوع دهانشويه‌ها فقط بايد در طول درمان باشد و از مصرف بي رويه آن پرهيز نماييد.

دهانشويه هاي زيبايي و بهداشتي و موارد استفاده از آنها

دهانشويه هاي زيبايي براي هيچ درماني تجويز نمي شوند و فقط نقش خوش بو كننده دهان را بر عهده دارند. اين دهانشويه ها از دندان ها در برابر باكتري ها و پلاك هاي دنداني محافظت نمي كنند. اگر قرار يك ملاقات مهم را داريد يا مي خواهيد در يك ميهماني شركت كنيد مي توانيد از اين دهانشويه ها براي خوشبو كردن دهان تان استفاده نماييد. معمولا اثر بوي اين دهانشويه ها بعد از خوردن مواد غذايي از بين مي رود. دهانشويه هاي طبيعي و گياهي اين نوع دهانشويه ها اغلب در منزل قابل تهيه هستند البته در داروخانه ها نيز موجود هستند. بسياري از افراد ترجيح مي دهند از دهانشويه هاي شيميايي استفاده نكنند. محلول آب ولرم با نمك، يك نوع دهانشويه طبيعي محسوب مي شود. محلول سركه و نمك هم يك دهانشويه طبيعي است. اين دهانشويه ها نيز عملكرد خوبي دارند.

مزايا و معايب استفاده از دهانشويه

دهان شويه هاي حاوي فلورايد ، سبب مقاوم و مستحكم شدن ساختمان دندان شده و از پوسيدگي دندان ها جلوگيري مي كنند. همچنين برخي دهانشويه ها خاصيت درماني دارند كه محلول هاي ضدعفوني كننده داراي كلرهگزيدين از اين نوع مي باشند؛ معمولا اين محصول براي جلوگيري از ايجاد عفونت هاي بعد از جراحي تجويز مي شود. درصورتيكه دهان شويه حاوي الكل باشد دهان خشك شده و در نتيجه باعث ايجاد بوي بد دهان مي شود. همينطور در صورت استفاده از دهانشويه هاي حاوي الكل بعد از خوردن غذا مقداري از غذا بر روي ميناي دندان باقي مي ماند؛ درست است كه الكل يك ضدعفوني كننده بسيار قوي است ولي بسيار خشن است واستفاده طولاني مدت از دهان شويه هاي حاوي الكل، سبب آسيب رسيدن به سلول هاي دهان مي شود. كه به مرور سبب زخم شدن دهان مي شود و از اين رو امروزه به جاي الكل سعي مي شود كه از مواد موثر ديگري استفاده شود. بعضي از دهان شويه ها ضدعفوني كننده هستند واستفاده طولاني مدت از اين نوع دهانشويه سبب به هم ريختگي فلور ميكروبي دهان مي شود. همچنين استفاده طولاني مدت از اين نوع دهانشويه سبب مي شود كه باكتري هاي مفيد دهان ازبين رفته، شرايط رشد برخي ميكروب ها فراهم شده كه منجر به ايجاد قارچ دهان مي شود. بر اساس تحقيقات انجام شده مواد شيميايي اكسيدكننده سبب كشتن و از بين بردن باكتري هاي فعال در دهان مي شوند و همچنين تركيبات گوگردي توليد شده باكتري ها را خنثي مي كنند. آب اكسيژنه و كلريد روي و دي اكسيد كلر از جمله اين مواد شيميايي اكسيدكننده هستند كه در اين دهان شويه ها استفاده مي شوند. دهانشويه ها از هر نوعي كه باشند، نبايد در مصرف آنها زيادي روي نمود زيرا باعث اثر معكوس شده و سبب آسيب رسيدن به دندان ها مي شوند. با آنكه دهانشويه ها دندان ها را در برابر باكتري ها و پلاك هاي دنداني محافظت مي كنند اما نبايد از مسواك و نخ دندان غافل شد. دهانشويه ها فقط باعث پاك شدن سطح رويي دندان ها مي شوند در صورتيكه با نخ دندان و مسواك غذاهاي باقي مانده در ميان دندان ها كاملا پاك مي‌شوند.

منبع: فوايد استفاده از دهانشويه و طرز صحيح استفاده از آن